ΠΩΣ ΟΡΓΑΝΩΝΩ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΟΥ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ                     

Μερικά παιδιά διαθέτουν το χάρισμα της οργάνωσης, πολλά όμως όχι. Εμείς ως γονείς, μπορούμε να προσφέρουμε την ευκαιρία στο παιδί μας να μάθει πως μπορεί να οργανώσει το χρόνο της μελέτης του, έτσι ώστε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο σχέδιο στο μυαλό του για το πλάνο της ημέρας.

Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη καλή στιγμή για μελέτη. Κάποια παιδιά επιλέγουν να μελετήσουν αφού φάνε και ξεκουραστούν λίγο, ενώ κάποια άλλα έχουν ανάγκη να χαλαρώσουν λίγο περισσότερο. Εμείς, ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού σας μπορούμε να ορίσουμε πότε είναι η καταλληλότερη στιγμή για να αφοσιωθεί στο διάβασμά του, η οποία βέβαια δεν μπορεί να είναι αργά το απόγευμα ή το βράδι. Μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί εξηγώντας του πώς, να οργανώνει τη μελέτη του και καθοδηγώντας το, ποια βήματα να ακολουθήσει για να είναι πιο αποτελεσματικό.

 Όμως, πρέπει μαζί με το παιδί

1.    Να ρυθμίσουμε με σαφήνεια το ημερήσιο πρόγραμμά του γιατί το παιδί πρέπει να ξέρει πότε τρώει, πότε μπορεί να παίζει, πότε να διαβάζει, πότε να βλέπει τηλεόραση, πότε να κάνει μπάνιο και πότε να πάει για ύπνο. Έχουμε υπόψη μας πώς όσο πιο συγκεκριμένο είναι το πρόγραμμά του, τόσο πιθανότερο είναι να το δεχτεί και να το ακολουθήσει. Δημιουργούμε, λοιπόν, μια ρουτίνα που να τη διέπει η σταθερότητα. Οι ρουτίνες προάγουν την ασφάλεια και κάθε παιδί λειτουργεί καλύτερα όταν νιώθει ασφαλές.

2.    Προτρέπουμε  να ξεκινά πρώτα με τις γραπτές ασκήσεις που απαιτούν καλύτερη συγκέντρωση και του εξηγούμε  ότι ό,τι ξεκινά πρέπει να το τελειώνει. Το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να αφήνει στη μέση κάτι που ήδη έχει ξεκινήσει. Για να κάνει διάλειμμα πρέπει πρώτα να ολοκληρώσει μια εργασία ή μια ενότητα αφήνοντας για μετά το διάλειμμα π.χ. τα μαθηματικά.

3.    Ολοκληρώνουμε τις υποχρεώσεις για το σχολείο όσο το δυνατόν πιο νωρίς και ΔΕΝ αφήνουμε τη μελέτη για μετά το παιχνίδι, γιατί το παιδί θα είναι πια κουρασμένο και δε θα μπορεί να συγκεντρωθεί εύκολα.

4.    Αν έχει κάποιο διαγώνισμα χωρίζουμε σε τμήματα την ύλη που πρέπει να μελετήσει. Ένα κομμάτι της ύλης τη μια μέρα, ένα άλλο την επόμενη και το τελευταίο την τρίτη μέρα μαζί με την επανάληψη. Επιμένουμε στην επανάληψη, γιατί είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να εμπεδώσει το παιδί τις καινούριες γνώσεις, αλλά δεν το κάνουμε λίγο πριν πάει για ύπνο γιατί θα είναι κουρασμένο.

5.     Να φροντίζουμε να εξασφαλίζουμε αρκετή ώρα για ελεύθερο παιχνίδι μόλις τελειώνει με τη μελέτη του. Καλό είναι να προσφέρουμε στο παιδί μας το σωστό κίνητρο, κάτι πολύ σημαντικό για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, προκειμένου οι μικροί μαθητές να συνειδητοποιήσουν ευκολότερα ότι πρέπει να μελετούν καθημερινά. Θέτουμε, λοιπόν, έναν ευχάριστο τελικό στόχο. Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να καταλάβει γιατί πρέπει να ολοκληρώσει τη μελέτη: για να δει μετά το αγαπημένο του πρόγραμμα στην τηλεόραση, για να πάτε στην παιδική χαρά, για να παίξει με τους φίλους του;

6.    Όσο το παιδί μας είναι ακόμη πολύ μικρό μην υπερβάλουμε στη διάρκεια της μελέτης. Για τα παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού συνήθως μία - μιάμιση ώρα είναι αρκετή. Μη φορτώνουμε υπερβολικά το πρόγραμμα του παιδιού, ειδικά αν είναι μικρής ηλικίας, με πολλά μαθήματα, όπως, π.χ. ξένες γλώσσες. 

7.    Να ρυθμίζουμε έξυπνα τα διαλείμματα επιβραβεύοντας την προσπάθειά του, για να μπορεί το παιδί να αποβάλει το στρες και να ολοκληρώσει αποτελεσματικά τη μελέτη του.

8.    Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε στο παιδί τον απαραίτητο χρόνο. Πολλές φορές, ειδικά στο ξεκίνημα του σχολείου, κάποια παιδιά αργούν να απαντήσουν σ’ αυτά που τα ρωτάτε. Μην πιέζουμε λοιπόν το παιδί μας να απαντήσει γρήγορα και το αφήνουμε  να σκεφτεί. Αν μας απαντήσει σωστά, σημαίνει ότι έχει καταλάβει. Αν όχι, τότε θα χρειαστεί να του εξηγήσουμε πάλι.

9.    Πριν μπούμε στη διαδικασία της “παπαγαλίας”, ενθαρρύνουμε το παιδί να μας πει με τα “δικά του λόγια” τι κατάλαβε από αυτά που διάβασε. Αν πρόκειται για μεγάλο κείμενο, κάντε το σε διαφορετικές, μικρότερες ενότητες.

10.                        Είναι πολύ σημαντικό να αφήνουμε τις πιο δημιουργικές απασχολήσεις (π.χ. ζωγραφική ή κάποιες χειροτεχνίες) για το τέλος, γιατί μπορεί να μας πάρουν περισσότερο χρόνο από όσο είχαμε αρχικά υπολογίσει, αλλά και γιατί θα εξασφαλίσουν μια καλή ευκαιρία χαλάρωσης για το παιδί.

11.                        Περιορίζουμε τη χρήση της προστακτικής (γράψε, διάβασε, φτιάξε την τσάντα σου, κ.ά.) γιατί εντείνει τη διαμάχη εξουσίας ανάμεσά σας. Προτιμούμε να χρησιμοποιούμε εκφράσεις παρότρυνσης, όπως “έλα να γράψεις” ή “να διαβάσουμε την ανάγνωση”. Επιπλέον, να μη χρησιμοποιούμε απειλές του τύπου “δε θα παίξεις αν δε διαβάσεις”. Αντίθετα, να δίνουμε υποσχέσεις και κίνητρα, όπως “μόλις τελειώσεις τη μελέτη σου θα παίξουμε επιτραπέζιο παιχνίδι”.

12.                        Τέλος, αν θέλουμε να ενισχύσουμε μια θετική σχέση του παιδιού με τη μελέτη, είναι πολύ σημαντικό να αποφύγουμε αποδοκιμαστικές εκφράσεις και να δίνουμε συγκεκριμένες οδηγίες. Αντί, λοιπόν, να πούμε “μα τι χάλια γράμματα είναι αυτά”, λέμε καλύτερα, “δοκίμασε να κάνεις μικρότερα γράμματα”. Επίσης, εκφράζουμε το θαυμασμό μας για ό,τι μαθαίνει.

13.                         Βοηθηθούμε το παιδί να καταλάβει πόσο χρήσιμα μπορούν να του φανούν όλα αυτά που μαθαίνει στην καθημερινή του ζωή. Του λέμε να μας διαβάσει τα υλικά για τη συνταγή του αγαπημένου κέικ,  του λέμε να μας πει το όνομα του δρόμου στον οποίο περπατάμε ή του ζητούμε να συμπληρώσει τα ονόματα των παιδιών στις προσκλήσεις ενός πάρτι. 

14.                        Δεν σβήνουμε με μανία τα λάθη στις ασκήσεις του και αποφεύγουμε επικριτικά σχόλια παριστάνοντας το δάσκαλο.

15.                        Τέλος, μην κάνουμε ποτέ εμείς τη δική του δουλειά καθισμένοι στο γραφείο του παιδιού. Είναι σημαντικό να είμαστε δίπλα του και να δείξουμε το ενδιαφέρον μας για να το καθοδηγήσουμε σωστά, όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει εμείς να αναλαμβάνουμε δράση. Του λέμε, ότι θα είμαστε στη διάθεσή του αν δεν καταλαβαίνει κάτι, να το βοηθήσουμε, παράλληλα όμως εμείς έχουμε τις δικές σας δουλειές να ολοκληρώσουμε.

16.                        Αφήνουμε το παιδί να κάνει την προσπάθειά του, ακόμη και σε εργασίες που δεν περιλαμβάνουν μελέτη, όπως η ζωγραφική ή οι κατασκευές. Καθοδηγούμε το παιδί, και το ενθαρρύνουμε να συνεχίσει μόνο του. 

17.                        Μόλις βεβαιωθούμε ότι έχει καταλάβει τι πρέπει να κάνει, ελέγχουμε ότι ξεκίνησε σωστά και μετά το αφήνουμε  μόνο του να ολοκληρώσει. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και να γίνει ανεξάρτητο.

Πηγή: Προσαρμογή στο σχολείο. Αναστασία Καλαντζή - Αζίζι, Μαρία Ζαφειροπούλου. Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα

Προσαρμογές/γενική επιμέλεια : Ελευθερία Γεωργαντή